🧭 Góc Nhìn Nguyên Thông Quán: Vì Sao Người Việt Đánh Mất Lòng Tin Với Campuchia?

✴️ Từ một làng chài ven biển miền Trung đến ký ức máu và xương

• Tôi sinh ra và lớn lên ở một làng nhỏ ven biển thuộc Đầm Thị Nại, sát phường Quy Nhơn, nơi có hàng chục hộ dân có người thân từng chiến đấu ở Campuchia. Có những người bác của tôi đã mãi mãi nằm lại nơi đất khách. Có người chỉ để lại một chiếc ba lô bạc màu, vài tấm ảnh ố vàng và lời kể đẫm nước mắt của mẹ già.
• Ngày đó, từ làng đến ngược ra xã, đâu đâu cũng thấy cảnh thanh niên lên đường ra trận, người thì trở về cụt chân tay, người thì... chẳng bao giờ trở lại. Họ không chỉ hy sinh trên chiến trường mà còn âm thầm chịu đựng di chứng trong lặng lẽ.

✴️ 120.000 xương máu – Một chương lịch sử bi tráng

• Ước tính có đến 120.000 người Việt Nam hy sinh tại Campuchia trong suốt chiến tranh, đặc biệt trong giai đoạn quân tình nguyện giúp lật đổ chế độ diệt chủng Pol Pot. Gần 3.000 người ngã xuống dọc biên giới Tây Nam, còn lại là hàng vạn người – gồm bộ đội, chuyên gia, y bác sĩ, kỹ sư – đã âm thầm xây dựng lại một đất nước hoang tàn sau chiến tranh.
• Mỗi ngôi mộ vô danh ở Campuchia là một lời thề không lời của người Việt. Họ ra đi không phải để chiếm đất, không để cướp của – mà để trao lại cho dân tộc bạn sự sống.

✴️ Nhưng đổi lại là gì?

• Hôm nay, người Việt từ Tp.Hồ Chí Minh hay bất cứ nơi đâu, đều lặng người khi thấy Campuchia đốt cờ Việt Nam, gọi Việt Nam là "xâm lược", đòi "trả lại đất".
• Thậm chí có những bạn trẻ Campuchia, chưa từng trải qua chiến tranh, lại dễ dàng xúc phạm đến những người lính Việt Nam đã chết vì đất nước của họ.
• Một câu hỏi nhức nhối vang lên trong lòng người Việt: “Liệu chúng ta đã hy sinh quá nhiều cho một dân tộc không biết ơn?”

✴️ Họ từng cầu cứu – và sẽ còn tiếp tục?

Khi Thái Lan "ra đòn", họ cầu cứu Việt Nam. Khi bị Pol Pot tàn sát, họ gào thét cầu xin Việt Nam giúp đỡ. Và khi yên bình, họ quay lại tố Việt Nam “chiếm đất”. Lịch sử thật cay đắng, nhưng chính xác.

Nếu mai này Campuchia lại gặp họa, liệu họ có lại tìm đến Việt Nam, và liệu chúng ta có nên mở lòng lần nữa?